در آستانه نوروز ؛ قيمت هايي که بالا مي روند

کارتونی از جمال رحمتی

"مسئولان مهرورز مرحمت کنند سري به مغازه‌هاي عرضه لباس، روپوش، ميوه، شيريني و آجيل فروشي، آرايشگاه و… در شهر بزنند و ببينند که افزايش قيمت‌ها چطور بيداد مي‌کند. تازه هنوز مانده به شب عيد، چه شب عيدي شود امسال!"

ثريا، معلم بازنشسته اي که در فيش حقوقي او مبلغ 250 هزار تومان ثبت شده است، با اين آغاز، از نوروزي مي گويد که "باستاني" است و به هر ترتيب بايد اسباب آن را فراهم کرد.

به رغم انتشار اخباري مبني بر داير شدن مراکز فروش و عرضه مستقيم کالا در سطح شهر، وي معتقد است اين اقدام هيچ تاثيري بر ميزان قيمت‌ها نخواهد داشت.

در حالي که کمتر از دو هفته به آغاز سال نو ايراني باقي مانده است، اقشار مختلفي از مردم، در تکاپو براي تدارک سفره خود در نوروز باستاني يک هزار و سيصد و هشتاد و شش خورشيدي هستند. نوروز امسال اما بيش از هر سال ديگري در دوران پس از انقلاب، حکايت تنگي دستهاست. سفره هاي خالي و قيمت هايي که کمر راست کردن را براي اقشار فرودست جامعه، بسي صعب کرده است.

حتي قدرت خريد طبقه متوسط نيز به شدت نزول کرده و به گواه آمارهاي رسمي موجود، مهم ترين چيزي که در طول دوسال اخير، روند صعودي داشته، همين افت بيش از پيش قدرت خريد شهروندان و بخصوص به حاشيه رانده شدن طبقه متوسط ايران است.

نوسان قيمت ماهي

همزمان با نزديک شدن به روزهاي پاياني سال، تقاضا براي خريد ماهي براي آراستن سفره شب عيد، افزايش يافته. در همين ارتباط قيمت انواع ماهي پرورشي با نزديک شدن روزهاي پاياني سال 85 و شب عيد، 20 تا 30 درصدرشد کرده است.

اين درحالي است که در بازار عمده فروشي ماهي در شهرهاي شمالي کشور، هر کيلو ماهي کپورمعمولي پرورشي 1700 تومان، ‌هر کيلو ماهي آمور يا سفيد 2500 تومان و هر کيلو ماهي آزاد پرورشي 1100 تومان به فروش مي رسد.قيمت هايي که دربازار تهران با احتساب پنج تا شش درصد کرايه حمل و نقل تعيين مي شود.

البته گفتني است که قيمت انواع ماهي درخرده فروشي هاي سطح شهر و با توجه به ريز يا درشت بودن ماهي متغير است. به گزارش شبکه خبري صنايع غذايي ايران، محمد گشتاسب زاده ‌رييس هيات مديره صنايع همگن شيلات با تاييد افزايش قيمت ماهي در ايام نوروز تاکيد مي کند که افزايش مصرف با توجه به نزديکي به روزهاي پاياني سال ازيکسو و کاهش عرضه به دليل پايان فصل عرضه ماهي و آماده شدن براي توليد سال آينده، ازموارد عمده افزايش قيمت ماهي پرورشي در روزهاي پاياني سال است.

به گفته گشتاسب زاده، ‌نوسان قيمت ماهيان دريايي به دليل وابستگي صيد به شرايط جوي و امکان صيد در دريا ، ‌بسيار بيشتر است به طوري که اين نوسان قيمت گاهي به 200 تا 300 درصد نيز مي رسد.

به اين ترتيب قرار گرفتن ديگر محصولات دريايي چون ميگو بر سر سفره خانوار ايراني، حرف و حديث خود را دارد. اگر روزي ايران، صادر کننده نمونه خاويار در جهان بود، امروز به گواه آمار موجود، توليدات محصولات آبزي کشور، به کمتر از 10 تن در سال تنزل پيدا کرده است.

مديرعامل صندوق توسعه صادرات آبزيان کشور در مراسم اختتاميه جشنواره آبزيان استان قزوين اعلام کرده است که "سرانه مصرف ميگو در کشور کمتر از يک گرم است."

وي اضافه مي کند که: "در بخش توسعه آبزيان کمتر به فرهنگ‌سازي براي بالا بردن سرانه مصرف توجه داشته‌ايم که بايد در راستاي جبران عقب افتادگي‌ها تلاش کنيم."

به گفته اين مقام مسئول، در حال حاضر 108 مزرعه سردآبي و 49 مزرعه‌گرم آبي در استان قزوين وجود دارد که ‌امسال از مزارع سردآبي 830 تن و از مزارع گرم‌آبي 110 تن ماهي برداشت شده است.. 

شيريني، خشکبار و ميوه

به رغم انتشار اخبار گوناگون پيرامون موج فراگير گراني ها در سطح کشور متعاقب نزديک شدن روزهاي پاياني سال، مسئولان امور با اظهارات و سخنراني هاي گاه و بي گاه خود، سعي بر دلگرم کردن مردم در آستانه نوروز دارند. در همين زمينه، به گزارش خبرگزاري هاي رسمي، محمدرضا اسکندري، وزير جهاد کشاورزي، خبر داده است که در ايام نوروز هيچ کمبودي براي تامين ميوه، گوشت قرمز، مرغ و تخم‌مرغ در کشور وجود نخواهد داشت.

وي که در حاشيه همايش سومين اجلاس وزراي کشاورزي کشورهاي عضو اکو سخن مي گفت ، افزود: "امسال ميوه، گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ به حد کافي ذخيره شده و به وفور در بازار يافت مي‌شود."

وزير جهاد کشاورزي، در خصوص کنترل قيمت محصولات نيز گفت: "همچنين 134 نمايشگاه ارايه کالا در ايام نوروز در سراسر کشور برپا خواهد شد که محصولات مورد نياز مردم را با قيمت هاي کنترل شده عرضه خواهند کرد."

به گفته اين مقام مسئول، چنانچه مردم مايحتاج خود را از مکانهاي تعيين شده تهيه کنند خود به خود قيمتها کنترل و از سوء استفاده برخي افراد در اين ايام جلوگيري مي‌شود.

با اين همه، کمتر از 20 روز مانده به پايان سال، بسياري از فروشندگان به افزايش تصاعدي قيمت برخي کالاها روي آورده اند.

به گفته يکي از خشکبار فروشي هاي بزرگ پايتخت، قيمت پسته از۵۴۰۰ تا ۹۰۰۰ تومان در سطح شهر، متغير است که اين بستگي به نوع و کيفيت آن دارد. پيش بيني مي شود اين ميزان، تا شب عيد حدود ۵۰۰ تومان افزايش پيدا کند.

قيمت زعفران سه برابر شده است. تخم کدو که تا ماه گذشته ۴۵۰۰ تومان بوده هم اکنون به ۵۰۰۰ تومان رسيده و قيمت بادام هم بين ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰تومان در نوسان است.

سيدمصطفي حسيني رئيس اتحاديه خشكبارو آجيل فروشان با اشاره به افزايش ۵ درصدي قيمت انواع خشكبار در مقايسه با روزهاي پاياني سال گذشته، مي گويد: " قيمت انواع خشكبار و آجيل بر اساس عرضه و تقاضا متغير بوده و با توجه به نزديك شدن به روزهاي پاياني سال و افزايش تقاضا، قيمت ها فقط حدود ۵درصد يعني معادل هركيلوگرم ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان درمقايسه مدت مشابه سال گذشته افزايش يافته است." وي قيمت هركيلو پسته را از ۵ هزار تومان تا ۱۱ هزار تومان، تخمه كدو حدود ۵ هزار تومان و بادام را هم حدود ۷۵۰۰ تا ۹ هزار تومان عنوان مي کند.

به گزارش خبرگزاري ها، قيمت هرکيلو شيريني تر بطور متوسط ۲۴۰۰ و هرکيلو شيريني خشک ۱۸۰۰ تومان است. يک شيريني فروش تهراني تصريح مي کند که: " قيمتهاي موجود متعلق به حدود سه ماه گذشته است و هم اکنون قيمت مواد اوليه از جمله روغن از ۱۲۵۰ به ۱۶۰۰ تومان، نارگيل از ۱۰۵۰ به ۲۲۰۰ تومان افزايش يافته و خامه نيزهرکيلو۴۰ تومان گرانترشده است."

همچنين قيمت هرکيلو پسته ۱۰۰۰ تومان، تخمه ۵۰۰ تومان ، گردو و بادام هندي ۱۲۰۰ تومان و آرد کيلويي ۱۳۰۰ تومان نسبت به حدود سه ماه پيش افزايش داشته است.

ميوه

قيمت هرکيلوپرتقال درجه يک در ميدان ميوه و تره بار۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان و دردرب مغازه ۱۵۰۰ تومان، نارنگي درجه يک در ميدان ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان و دردرب مغازه ۱۵۰۰ تومان است.

قيمت فروش هرکيلو سيب درجه يک در ميدان ۱۰۰۰ و دردرب مغازه ۱۴۰۰ تومان تخمين زده مي شود. قيمت موز نيز نسبت به دوروزگذشته از ۷۵۰ تومان به ۹۵۰ تا ۱۰۰۰تومان و دردرب مغازه به ۱۵۰۰ تومان افزايش پيدا کرده است.

اما اظهارات مسئولان امور، در مواردي از تناقضاتي با قيمت واقعي بازار حکايت دارد.
سيدرضا نوراني نايب رئيس اتحاديه صادرکنندگان ميوه و تره بار با اشاره به اينکه نظارتي بر بازار خرده و عمده فروشي ميوه وجود ندارد، گفته است: "درحال حاضر و به دليل عدم کنترل و نظارت برقيمت ها، يک کيلو نارنگي پاکستاني درميادين ۷۵۰ تا ۸۰۰ تومان و در مغازه‌هاي سطح شهر۱۵۰۰ تومان به فروش مي‌رسد."

وي عدم نظارت وکنترل برقيمت ها را يکي ازمهمترين دلايل تفاوت قيمت ميان بازار خرده وعمده فروشي ميوه عنوان مي کند: "دولت همان گونه که هم اکنون و درراستاي کنترل قيمت ميوه درشب عيد ، مقررکرده که برقيمت انواع ميوه هادرعمده فروشي ها وهمچنين درخرده فروشي نظارت کند بايد اين روند براي مابقي کالاها و در ساير فصول سال نيزادامه يابد."

نصب تابلوهاي بيلبورد درمبادي ورودي ميادين وارائه اطلاعات به خريداران درمورد قيمت انواع ميوه وتره باريکي از راههاي کاهش فاصله قيمت ها ميان عمده فروشي وخرده فروشي ها عنوان شده است.

وزير بازرگاني: افزايش قيمت نداريم

با اين همه، وزير بازرگاني جمهوري اسلامي اعلام کرده است که عيد امسال از ايامي است که افزايشي در عوامل توليد نخواهيم داشت و بازار کاملا تحت کنترل و تنظيم است: "سال گذشته مردم شاهد اقدامات صورت گرفته براي کنترل قيمت ها درشب عيد بودند به گونه اي که با مقايسه نوروز ۸۵ با نوروز ۸۴ اين امرکاملا مشهود است."

مسعود ميرکاظمي اضافه مي کند که: "در نوروز ۸۵ علي رغم اينکه ميوه و مرکبات از کشاورزان به قيمت بالاتري خريداري شده بود اما به نسبت نوروز ۸۴ قيمت ها بسيارمناسب تر بود و با ذخيره سازي که توسط بخش هاي مردمي و با مديريت وزارت بازرگاني صورت گرفت و با تسهيلات ارائه شده ذخاير موجود درروزهاي پاياني سال به بازار عرضه شد که در تمام طول عمرم نوروز ۸۵ تنها نوروزي بود که قيمت ميوه افزايش نداشت."

به گفته وي، امسال نيز کنترل و نظارت بر بازار شب عيد توسط خود اصناف و حتي بسيارقوي تر و با کمک بخش هاي مردمي صورت خواهد گرفت: "آنچه که در نوروز سال ۸۵ رخ داد توسط خود مردم بود و وزارت بازرگاني و هيچ دستگاه دولتي ديگر نيز حتي يک کيلو ميوه براي ذخيره سازي خريد داخل و واردات نکرده بلکه فقط فضا براي اين امر فراهم شد تا خريداران با قيمت مناسب ترکالاي خود را عرضه کنند و امسال نيزهمانند سال گذشته اقدام خواهد شد."

نقش واسطه ها

يک کارشناس مسايل اقتصادي وجود واسطه ها را در "اقتصاد بيمار ايران" يکي از دلايل اين رشد بي سابقه قيمت ها مي داند و معتقد است تزريق درآمدهاي نفتي به بدنه اقتصاد کشورو گسترش بوروکراسي اداري موجب افزايش هزينه هاي دولت شده است. اين کارشناس اقتصادي پيش بيني مي کند که با توجه به شرايط خاص داخلي و بين المللي کشور، روند افزايش قيمت ها و نارضايي ها در اين زمينه در ارديبهشت 86 شکل تازه اي به خود بگيرد.

با اين همه، محمد آزاد، رئيس شوراي اصناف در گفتگو با خبرگزاري مهر از اتخاذ تدابير لازم براي جلوگيري از گراني هاي پايان سال خبر مي دهد و مي گويد: "امسال دولت با همکاري اصناف اقدام به برپائي فروشگاه هاي عرضه کالا خواهد کرد تا مردم مايحتاج شب عيد خود را در يک محل متمرکز و با قيمت‌هاي کنترل شده و مناسب تهيه کنند."

وي با تاکيد برممتاز بودن کيفيت کالاهاي عرضه شده در مراکزفروش نوروزي تصريح مي کند: "کيفيت کالاها کاملا تحت کنترل بوده و همچنين قيمت ها با نظر کارشناسان قيمت گذاري شده و مامورين بازرسي براي جلوگيري از تخلف به صورت شبانه روزي نظارت خواهند داشت."

 به گفته او نمايشگاه هاي عرضه مستقيم کالا و فروشگاه هاي عرضه کالاهاي نوروزي امسال در سطح گسترده تري دراستان تهران ۱۴ مرکز فروش نوروزي و در۲۲ استان در مرکزاستان ها برگزارخواهند شد.وي خاطر نشان مي کند: "مايحتاج مردم در مراکزفروش نوروزي بين ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزانتر از بازارعرضه خواهد شد."

در سال هاي گذشته هم شاهد وعده مسئولان براي برداشتن بار سنگين گراني در ايام روزهاي پاياني سال و افسارلجام گسيخته قيمت ها دراين روزها بوده ايم.