Sunday, August 27, 2006

گفتگو با عضو کمیسیون امنیت ملی: تعليق بخشي از غني سازي براي مدت معين

رضا طلايي نيك، عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس اسلامي، در گفتگو با "روز" با اشاره به اظهارات اخير محمدرضا باهنر نايب رئيس مجلس اسلامي كه گفته بود "ممكن است ملت از دولت سلاح اتمي بخواهد"، معتقد است در شرايط حال حاظر "كم گويي مسئولان ذي ربط" بهترين گزينه براي برون رفت از بحران جاري است. طلايي نيك، اظهاراتي از قبيل سخنان امام جمعه موقت تهران كه از احتمال "فرود آمدن موشك هاي جمهوري اسلامي بر قلب تل آويو" گفته بود را نيز در راستاي "صيانت از حقوق هسته اي و امنيت ملي ايران" ندانسته و به صاحبان تريبون ها توصيه مي كند كه در شرايط فعلي "سنجيده تر" موضع گيري نمايند. طلايي نيك با اينكه احتمال وقوع يك حمله نظامي هدفمند و پيشگيرانه به مراكز نظامي و استراتژيك ايران را از سوي ايالات متحده يا اسرائيل قوي نمي داند اما در عين حال وقوع هر پيشامدي را در اين مسير ممكن عنوان كرده و بر لزوم آمادگي دفاعي ايران در برابر هر گونه حمله احتمالي نظامي تاكيد ميكند.


تعليق مدت دار غني سازي
آقاي طلاي نيك، در اين چند روزي كه خبر از تحويل پاسخ تهران به بسته پيشنهادي غرب در رابطه با پرونده هسته اي گذشته، هنوز آن طور كه بايد در اين زمينه با شفافيت سخني گفته نشده است. كميسيون امنيت ملي محتواي اين پاسخ را چطور ارزيابي مي كند؟
محتواي پاسخ ايران به بسته پيشنهادي اروپا را بايد مسولان ذي ربط اعلام كنند. افكار عمومي در انتظار اطلاع يابي از پاسخ كامل و محتوايي ايران به بسته پيشنهادي اروپاست.
خب چهارچوب كلي پاسخ جمهوري اسلامي به اروپا چه هست؟
چهارچوب كلي آن آمادگي براي مذاكره و نيل به تفاهم در محورهاي پيشنهادي اروپا است.
در كدام محورها؟
ايران در تمام محورهاي پيشنهادي اروپا براي مذاكره و تفاهم نهايي با رفع برخي ابهامات و اصلاحات خاصي اعلام آمادگي كرده است. ايران با اعلام آمادگي براي از سر گيري مذاكرات و انعطاف طرفين، فرصت جديدي را جهت پيدا كردن راه حل ديپلماتيك پرونده هسته اي خود ايجاد كرده است.
مساله "تعليق غني سازي" كه همواره دغدغه اصلي غرب در اين رابطه بوده در پاسخ تهران بالاخره به چه شكل آمده است؟
جهت گيري ايران در مورد تعليق غني سازي، شفاف شدن محدوه و مدت آن است.
يعني چه؟
در صورت حفظ حقوق هسته اي ايران براي امكان برخورداري در آينده و حفظ مرحله تحقيق و توسعه در وضعيت موجود براي امكان مشاركت با ساير كشورها يا تعليق در مقياس تجاري، صنعتي، در روند مذاكره ايران ابراز تمايل كرده است.
يعني به هر حال تعليق مقطعي غني سازي؟
در واقع تعليق در مقياس تجاري، صنعتي و توليد انبوه براي اعتمادسازي بيشتر مي تواند طبق آمادگي ايران در مذاكرات به شرط تعيين محدوده و مدت آن و ساير تضمين هاي متقابل بررسي شود.
در واقع تعليق غني سازي در يك محدوه زماني. درست است؟
تعليق بخشي از غني سازي براي مدت معين در صورت برآورده شدن شرايط به صورت تعهدات و تضمين هاي متقابل و جامع.
كليات اين تعهدات در پاسخ تهران به بسته پيشنهادي اروپا چه هست؟
ابعاد حقوقي، اقتصادي، تكنولوژيكي و تا حدودي سياسي و امنيتي دارد.
در پيوند مستقيم با پرونده هسته اي، روابط آتي تهران و واشنگتن مطرح است. گمان مي كنيد ادامه اين روند چه تاثيرات احتمالي مي تواند بر اين روابط بگذارد؟ اين پاسخ در واقع سخن گفتن مستقيم با واشنگتن نيست؟
به هر حال ايران در اين مرحله پاسخ بسته اروپا را علاوه بر پنج كشور ديگر، به نماينده واشنگتن، يعني سوئيس به عنوان حافظ منافع امريكا در ايران ارائه داده است. در صورت تغيير رفتارهاي امريكا و خارج شدن از جايگاه برتري طلبي و امتياز گيري امكان تعامل ايران با امريكا وجود خواهد داشت.
با توجه به شرايط منطقه، وضعيت فعلي كابينه نئوكان ها در داخل ايالات متحده، و نوع تعامل مسكو و پكن با مساله پرونده هسته اي جمهوري اسلامي، به نظر كميسيون امنيت ملي چقدر واشنگتن آماده همراهي با چنين روندي خواهد بود؟
در صورت كاهش همراهي اروپا و چين و روسيه با امريكا، امريكا مواضع خود را نسبت به ايران تعديل خواهد كرد. اما در صورت همراهي اروپا و چين و روسيه همانند گذشته، امريكا زمينه تعامل را با ايران كاهش خواهد داد.
بخشي از ديپلماسي تهران هماره بر حساب ويژه باز كردن بر مسكو و پكن بوده است. امروز گمان مي كنيد تا چه حد مي توان به همراهي و اعمال نفوذ اين دو كشور در مورد پرونده هسته اي جمهوري اسلامي دل بست؟
مسكو به دنبال طولاني تر شدن و تداوم چالش در پرونده هسته اي ايران است. چون منافع روسيه در تداوم و چالش دار ماندن پرونده هسته اي ايران ارزيابي مي شود. چين، تلاش زيادي را براي پيشگيري از فضاي تحريم و تهديد در پرونده هسته اي ايران اتخاذ كرده اما در صورت تشديد فشارهاي امريكا به چين، همانند مرحله اخير، اين كشور نيز شايد گرايش بيشتري به امريكا نشان دهد.
با اين وضعيت، ديپلماسي جمهوري اسلامي در تعامل با مواضع روسيه و چين به چه شكل مي تواند تعريف شود؟
ايران نمي تواند همه سياست هاي خود را با اتكا به كشورهاي ديگر در پرونده هسته اي دنبال كند. البته زمينه تعامل و استفاده از موقعيت چين و روسيه و حتي برخي از كشورهاي اروپايي براي تعادل بخشيدن و ايجاد انعطاف در پرونده هسته اي به طور نسبي وجود دارد.
با توجه به افتتاح مجتمع توليد آب سنگين اراك كه در روزهاي گذشته در برخي رسانه هاي منتسب به جريان هاي نزديك به دولت با عنوان "دومين خبر خوش هسته اي" انتشار يافته بود، گمان مي كنيد كه اين اقدام چه تاثيري بر مذاكرات احتمالي آتي با اروپا داشته باشد؟
در مورد موفقيت جمهوري اسلامي ايران در راه اندازي كامل خط توليد مجتمع آب سنگين اراك در روزهاي آينده اخباري منتشر خواهد شد. اين پروسه نشان دهنده بومي بودن فن آوري هسته اي در ايران است. اين اقدام نشان مي دهد بخش پايه غني سازي يعني دانش هسته اي را نمي توان در ذهن و دانايي و خلاقيت پژوهشگران و دانشمندان تعليق كرد. اين مساله قطعا با واكنش هاي مثبت و منفي همراه خواهد بود و به همين منوال مي تواند تاثيرات گوناگوني نيز بر روند مذاكرات و چانه زني ها با اروپا داشته باشد.
  

No comments:

Post a Comment